Nhà máy điện Yên Phụ được khởi công xây dựng năm 1925 dưới thời Pháp thuộc, đứng chân tại phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội, nằm ngay đầu phố Cửa Bắc, dưới chân đê Yên Phụ.
Năm 1988, Nhà máy điện Yên Phụ đã ngừng hoạt động sau 63 năm vừa sản xuất vừa chiến đấu, góp phần bảo vệ Thủ đô. Trên phần đất của Nhà máy điện Yên Phụ năm xưa, giờ là Tòa tháp đôi hiện đại - trụ sở làm việc của Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các đơn vị ngành Điện.
Trong sự kiện Toàn quốc kháng chiến, Nhà máy điện Yên Phụ giữ vai trò đặc biệt quan trọng, bởi đây là nơi phát đi hiệu lệnh tiến công, mở đầu cho toàn quốc kháng chiến.
Vị trí Nhà máy điện Yên Phụ năm xưa nay là nơi đặt trụ sở làm việc của Tập đoàn Điện lực Việt Nam. 
Chiều ngày 19-12-1946, nhà máy điện Yên Phụ được giao nhiệm vụ đặc biệt quan trọng đại, tiến hành nổ mìn nhằm cắt điện, lấy đó là hiệu lệnh báo hiệu cho các nơi trong toàn thành phố Hà Nội phối hợp tiến công địch.
Mục tiêu đặt ra là không phá nhà máy điện hỏng nặng nề, mà nhiệm vụ quan trọng là cắt được điện toàn thành phố trong một thời gian ngắn, đồng thời phải bảo đảm tính bí mật, chính xác và chắc thắng.
Đúng 19 giờ 30 phút hôm đó, lực lượng được phân công nhiệm vụ đã đột nhập vào nhà máy, tiếp cận buồng tua-bin. Các chai axít được đổ vào 2 tua-bin dự phòng; thuốc nổ cũng được triển khai ở tư thế sẵn sàng phát huy uy lực.
Giờ phút lịch sử đã điểm - loa phát thanh của thành phố vang lên: “Đây là Đài Tiếng nói Việt Nam...”, mìn nổ tức thì, đèn điện Hà Nội phụt tắt! Tiếp đó, tiếng đại bác từ các pháo đài Láng, Xuân Tảo, Xuân Canh rền vang rót vào thành. Tiếng súng các cỡ và lựu đạn cũng ầm ầm nổ. Cả Hà Nội đã rực lửa kháng chiến. Hà Nội đã chủ động bước vào những thời khắc đầu tiên trong 60 ngày đêm khói lửa.