Đình Ngũ Xã hiện nay thuộc địa bàn phường Trúc Bạch, quận Ba Đình.
Ngũ Xã là năm xã Đông Mai, Châu Mỹ, Long Thượng, Đào Viên và Điện Tiền ở vùng Thuận Thành (Bắc Ninh) và Văn Lâm (Hưng Yên). Vào khoảng thế kỷ 17 – 18, một số thợ đúc đồng quê ở năm xã kia đã cùng nhau về bán đảo Trúc Bạch (nay thuộc quận Ba Đình) mở lò đúc đồng, làm ra những chiếc nồi, sanh, đỉnh, chuông, tượng, đồ thờ và còn đúc cả tiền đồng cho triều đình.
Đến cuối thế kỷ 18, nghề đúc đồng ở đây đã phát đạt, sản xuất được nhiều mặt hàng có giá trị. Nhà thơ Nguyễn Huy Lượng trong bài phú “Tụng Tây Hồ” đã viết: “Lửa đóm ghen Ngũ Xã xây lò”; nghĩa là lửa đỏ thâu đêm suốt sáng của những lò đồng Ngũ Xã khiến lũ đom đóm phải phát ghen.
Chính trong quá trình dựng làng lập nghiệp, nhân dân trong vùng đã xây ngôi đình thờ ông tổ sư nghề đúc đồng Minh Không. Ông tên thật là Nguyễn Chí Thành (1066 – 1141) là nhà sư nổi tiếng thời Lý, người làng Đàm Xá, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình, học trò của thiền sư Từ Đạo Hạnh. Ông tu ở chùa Quốc Thanh và chùa Giao Thủy. Năm 1136, do chữa khỏi bệnh cho vua Lý Thần Tông nên ông được phong là quốc sư và được ban thưởng nhiều vàng bạc. Ông đem số vàng bạc ấy cho dựng chùa Quỳnh Lâm (Đông Triều, Quảng Ninh) và đúc tượng Phật lớn đặt ở chùa này. Tượng Phật chùa Quỳnh Lâm là một trong bốn đại khí của nước Nam thời Lý – Trần.
Đình Ngũ Xã được xây dựng vào năm 1796, hiện nay vẫn lưu giữ được một quả chuông đồng, ba đạo sắc phong từ năm Tự Đức thứ 3 (1850) đến năm Khải Định thứ 9 (1924). Có thể thấy ở ngôi đình này giá trị lịch sử và giá trị kiến trúc nghệ thuật đã hòa quyện, đan xen vào nhau qua bàn tay khéo léo và óc thẩm mỹ, sáng tạo của nghệ nhân thuở xưa. Qua đó còn thấy được một trong những nghề thủ công nổi tiếng của Thăng Long như trong câu ca:
Lĩnh hoa Yên Thái
Đồ gốm Bát Tràng
Thợ vàng Định Công
Thợ đồng Ngũ Xã.