Chùa Am Cửa Bắc hay còn gọi là “Phổ Quang Tự” thờ Thoại Ngọc Hầu – vị tướng đóng góp nhiều công lao cho vương triều Nguyễn. Chùa có từ đầu thế kỷ XIX, hiện tọa lạc tại phố Cửa Bắc, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội. Xưa kia, nơi đây từng là trung tâm tu học cho các Sư và là một chốn Tổ lớn của ni chúng.
Chuyện chùa Am được chép rằng: lúc bà chính thê Châu Thị Tế theo chồng (Thoại Ngọc Hầu) ra Bắc, ban đầu cho lập chùa Am này để tự tu hành, sau nhân thấy dân bản địa tỏ ra ngưỡng mộ nên bà huy động mọi người dựng lên ngôi chùa mà ngày nay ta biết đến là Phổ Quang Am Tự.
Về thân thế danh tướng Thoại Ngọc Hầu, ông là một công thần buổi sơ khai của triều Nguyễn, tên là Nguyễn Văn Thụy, nhưng vì lý do kị huý, lại thêm phần thổ âm, nên các sách cổ đều chép tên ông là Nguyễn Văn Thoại. Vì lập được nhiều công lớn, ông được phong chức Thoại Ngọc Hầu.
Chùa Am có kiến trúc theo dạng “Nội công - ngoại quốc”. Ngoài tiền đường - Đại hùng bảo điện - nhà Tổ, xung quanh là những dãy hành lang bao bọc. Bên trái nhà thờ Tổ là giảng đường chuyên để giảng kinh. Bên phải là trai đường và nhà bếp. Phía sau nhà thờ Tổ là sân chùa tiếp giáp với cổng tam quan, bên cạnh là vườn tháp... Tất cả đều được thiết kế rất công phu, hài hoà và không thiếu phần uy nghiêm tráng lệ.
Trải qua thời kỳ kháng chiến chống Pháp, Phổ Quang Tự bị giặc Pháp đốt phá, do vậy các hạng mục hầu như bị phá huỷ hoàn toàn. Chùa Am còn được coi như một nhân chứng chứng kiến sự kiện tàu thuỷ của quân Pháp nã pháo vào thành Hà Nội, vết đạn trên Cửa Bắc nay vẫn còn. Ngoài ra, nơi đây lại nằm sát bên nhà máy điện Yên Phụ cũ, từng có thời là một mục tiêu ném bom của Không lực Mỹ.
Hiện nay bên trong chùa vẫn lưu giữ được ba tấm bia vô cùng quý giá, có niên đại thuộc các đời vua Minh Mạng thứ 10 (1829), vua Thành Thái thứ hai (1890) và vua Duy Tân thứ ba (1908). Đặc biệt trong tấm bia năm Duy Tân thứ 3 có khắc ghi rõ công đức của bà Châu Thị Tế và tên của Thoại Ngọc Hầu, người đặc biệt nổi tiếng với việc lập làng, đắp đê, bắc cầu, đào kênh Vĩnh Tế, kênh Đông Xuyên dẫn nước rửa phèn tưới ruộng cho dân và xây dựng sơn lăng, từ miếu cho vua nhà Nguyễn.
Dịch vụ
Sự hài lòng
Độ hấp dẫn