Triều đại nhà Lý kéo dài hơn 200 năm, đó cũng là hơn hai thế kỷ, Phật giáo đóng vai trò quan trọng trong chính trị - văn hóa - xã hội khi đạo Phật được tôn làm quốc đạo. Từ vị trí đặc biệt này trong đời sống chính trị - xã hội, thời Lý cũng là thời đại vàng son của mỹ thuật Phật giáo Việt Nam.
Trên bình diện cả nước, hình ảnh hiện vật khảo cổ hiện còn thời Lý còn ba mảnh vỡ của Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh. Thứ nhất là trụ đá Bách Thảo (Ngọc Hà, Thăng Long- Hà Nội), hiện đang trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quốc gia. Thứ hai là hiện vật trụ đá tại chùa Phật Tích (Bắc Ninh), trụ đá này ngày nay đã mất, nhưng hiện còn ảnh chụp từ thời Pháp. Tuy nhiên, cả hai hiện vật này đều đã bị mất phần tượng, và gãy mất phần chân và phần ngọn.
Trụ đá Bách Thảo - Hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
Tiếp tục chuỗi các dự án nghiên cứu về mỹ thuật, nhóm SEN Heritage vừa công bố một dự án mới: Phục dựng "Đài đèn thời Lý và Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý". Các nhà nghiên cứu đã tiếp cận trụ đá Bách Thảo, trụ đá chùa Phật Tích và nhận ra dường như tồn tại một mối liên hệ giữa những "mảnh vỡ" này. Trụ đá Bách Thảo hiện vẫn còn phần tạc cửu sơn bát hải (biểu tượng của tiểu vũ trụ trong Phật giáo), hai con rồng thời Lý cuốn quanh (đã mất phần đầu và phần tay). Trong khi đó, trụ đá Phật Tích (tại Bắc Ninh, hiện chỉ còn ảnh chụp) lại bị mất phần chân và thân, nhưng lại còn phần đầu rồng và tòa sen phía trên. Khi chắp nối "bù trừ" giữa hai hiện vật quan trọng này, các nhà nghiên cứu, nhà thiết kế đã có một trụ đá tương đối hoàn chỉnh.
Ghép nối những mảnh vỡ của lịch sử, cùng sự hỗ trợ của công nghệ giúp chúng ta có được một mô hình tương đối hoàn chỉnh: Chân trụ, gồm một phiến đá sáu cạnh, giật ba cấp; thân trụ, gồm đồ án cửu sơn bát hải, song long hiến châu và tòa sen; phần trên cùng là đài đèn hoặc tượng Thích Ca sơ sinh.
Ở dự án phục dựng "Đài đèn thời Lý và Tu Di tòa Thích Ca sơ sinh thời Lý", các chuyên gia của SEN Heritage còn tiến thêm một bước nữa. Đó là tạo ra bản ghép phối cảnh sản phẩm đài đèn, tượng Thích Ca sơ sinh.
Đặc biệt hơn, nhóm nghiên cứu đã giúp đài đèn, tượng Thích Ca sơ sinh bước ra khỏi "thế giới ảo", bằng các mẫu mô hình thật. Mô hình đài đèn và tượng Phật Thích Ca thật đã được giới thiệu phục vụ khách tham quan trong lễ công bố dự án kể trên.
0 bình luận